اسید فسفریک، یکی اسید مایع و بدون بو است که در مقایسه با اسیدهای قوی مانند هیدروکلریک اسید و سولفوریک اسید، اثرات مخرب کمتری دارد. فسفریک اسید، یک اسید ضعیف است و اگر به صورت محلول درآید، می تواند به یون های فسفات و فسفیت تبدیل شود.

نمک هایی که از این اسید مشتق می شوند برای تهیه محلول های بافر یا تامپون به کار می روند. این اسید خاصیت خورندگی کمی دارد و در دو گرید صنعتی و خوراکی در بازار به فروش می رسد.

روش تر

در اثر اضافه کردن سولفوریک اسید روی فسفات کلسیم بدست می‌آید. طبق واکنش زیر:

در این روش کانیهای فسفات را با سولفوریک اسید ترکیب می‌کنند، علاوه بر تولید فسفریک اسید و برخی فسفاتها که ترکیبات اصلی هستند، سایر ترکیبات (CACO3CAF2)هم تولید می‌شوند، از طرف دیگر واکنشهایی که در آن با از بین رفتن سولفوریک اسید، ترکیباتی تولید می‌شود که از نظر تجاری کم‌اهمیت هستند (واکنشهای پارازیتی)، یونهای مزاحمی تولید شده و باعث آلودگی مخلوط‌ها می‌شوند.

روش حرارتی (خشک)

این روش شامل احتراق فسفر و هیدراسیون P4O۱۰ می‌باشد. مخلوط فسفر مایع و هوا به محفظه احتراق که شبیه برج است تزریق شده و با انجام واکنش اکسیداسیون فسفر، تولید می‌شود. جنس محفظه احتراق نوعی فولاد مخصوص است که با H3PO۴ غیرفعال شده‌است. P4O۱۰ به دست آمده را در برج بعدی هیدراته می‌کنند و بخارات باقی‌مانده P4O۱۰ را، واحد شستشو به اسید فسفریک رقیق تبدیل کرده و به عنوان افشان در پایین آوردن دمای برج اول استفاده می‌شود.

دسته بندی انواع اسید فسفریک

اسید فسفریک با روش های مختلفی مانند درصد خلوص و روش های تولید و نوع کاربرد و…دسته بندی می شود. در این جا براساس کاربردهای خاصی که دارد می توان این نوع دسته بندی را تعریف نمود.

اسید فسفریک خام

اسید فسفریک خام از واکنش اسید سولفوریک با خاک فسفات تهیه می شود که در واحد های تصفیه به دونوع صنعتی و خوراکی دسته بندی می شود. بیشترین کاربرد این ترکیب شیمیایی در قسمت تولید کودهای شیمیایی است.

این اسید از واکنش شیمیایی بین اسید سولفوریک با خاک فسفات حاصل شده و در واحدهای تصفیه به نوع خوراکی و صنعتی تبدیل می شود. لازم به ذکر است بیشترین کاربرد اسید فسفریک خام در تولید کودهای شیمیایی است.

اسید فسفریک صنعتی

این نوع اسید در صنعت نساجی، تصفیه آب، تولید شوینده ها، تولید ظروف تفلون کاربرد دارد.

اسید فسفریک خوراکی

از این نوع اسید در صنایع غذایی مانند تولید نوشیدنی های گازدار، روغن نباتی، خوراک و مکمل غذایی دام استفاده می شود.

اطلاعات ایمنی در مورد کار با اسید فسفریک و نحوه ذخیره و نگهداری آن

اسید فسفریک یک اسید معدنی است که خاصیت خورندگی کمی دارد. این اسید، اشتعال پذیر نیست اما در صورتی که با فلزات واکنش دهد، گاز هیدروژن آزاد می کند که می تواند آتش بگیرد. افرادی که با این اسید در تماس هستند باید در حین کار از لباس مخصوص کار، عینک، ماسک و دستکش استفاده کنند. فراموش نکنید هرگز نباید بقایای اسید فسفریک را در فاضلاب و مجرای انتقال آب بریزید. ممکن است اسید به آب های زیرزمینی وارد شود و آن ها را آلوده کند.

گلیسرین و کاربرد آن در صنایع غذایی

حمل و نقل مخازن و بشکه های حاوی اسید فسفریک باید با رعایت تمام جوانب ایمنی انجام شود. سعی کنید بشکه ها را حتماً با محافظ ببندید. از وسایل نقلیه نظیر لیفتراک ها بدون محافظ و یا اپراتور بی تجربه برای حمل بشکه حاوی این اسید در انبار استفاده نکنید. افرادی که در انبار مواد شیمیایی خورنده کار می کنند باید از هر نظر آموزش های لازم را دیده باشند. بهترین بسته بندی برای ذخیره اسید فسفریک، بشکه ها یا مخازنی هستند که اطلاعات ایمنی اسید فسفریک توسط یک برچسب بر روی آن ها درج شده است.

انبار نگهداری بشکه های اسید فسفریک باید خشک و خنک و مجهز به سیستم تهویه مطبوع باشد. مخازن باید به دور از منابع تولید حرارت، جرقه یا تابش مستقیم نور خورشید قرار داده شوند. ترجیحاً این اسید را در مجارت مواد شیمیایی که با آن وارد واکنش می شود انبار نکنید.

تماس اسید فسفریک با پوست یا چشم ها منجر به تحریک، قرمزی و سوزش می شود. اگر فردی در این موقعیت قرار گرفت، سریعاً محل تماس را با آب بشویید و در صورتی که التهاب پوستی یا چشم زیاد شد، فوراً به مرکز درمانی مراجعه کنید. قرار گرفتن در معرض بخارات این اسید معدنی می تواند دستگاه تنفس را تحریک کند. در صورت بروز هر گونه علائم حاد در فرد مصدوم، او را به پزشک برسانید.

خرید فسفریک اسید